in vijf stappen naar duurzame oplossingen en harmonie

Het is gebruikelijk dat de scheidingsmelder (diegene die de melding niet meer getrouwd te willen blijven aan haar/zijn partner heeft gedaan) contact opneemt met een mediator. Na het eerste contact (telefonisch of per email) wordt er aan deze melder gevraagd of de partner op de hoogte is van het feit dat contact met de mediator wordt gezocht. Indien dit wordt bevestigd zal de mediator aangeven dat vanaf dat moment verdere communicatie uitsluitend zal plaatshebben aan beide partners, teneinde het gevoel van enige partijdigheid uit te sluiten. De mediator zal dan per email aan beide partners een voorstel doen voor het plannen van een kennismakingsgesprek

Dit vrijblijvende kennismakingsgesprek heeft als doel om de partijen in de ogen te kunnen kijken en te ervaren hoe zij op de situatie en elkaar reageren als de onderhavige casus (het voornemen de relatie te beëindigen) wordt besproken. Voorts zal de mediator gedetailleerd uitleggen wat mediation exact betekent en wat de ‘spelregels’ zijn die in de (later) te ondertekenen mediationovereenkomst staan. Er wordt gesproken over geheimhouding, kosten, vastlegging en de tijdslijn van het gehele traject.

Zowel de partners als de mediator kunnen tijdens dit kennismakingsgesprek ervaren en voelen of voldoende vertrouwen aanwezig is om gezamenlijk (met z’n drieën) de komende weken veel emotionele en vertrouwelijke onderwerpen te bespreken.

Aan het einde van het gesprek, dat doorgaans een uur tot anderhalf uur in beslag neemt, zal de mediator resumeren wat hij uit het gesprek heeft gehaald en vragen of de partners er vertrouwen in hebben om met de mediator dit veelal zware traject te doorlopen, zodat aan het einde van het traject alles is besproken en vastgelegd en de stukken kunnen worden ingediend bij de rechtbank.

De beslissing om als ouders uit elkaar te gaan wordt veelal niet licht genomen, maar als er kinderen betrokken zijn in de casus, zijn zij hier letterlijk (maar helaas heel vaak ook figuurlijk) ‘lijdend voorwerp’. De mediator zal zich optimaal inspannen om gedurende de gesprekken de rechten, belangen en behoeften van de kinderen te bewaken. Juist omdat de ouders zich gelukkig meestal goed realiseren dat zij wel als partners, maar nooit als ouders uit elkaar kunnen gaan, kiezen zij voor een traject middels mediation (in plaats van elke een eigen advocaat) om de relatie als ouders zo goed mogelijk te regelen.

Het zorg- & contactplan is een onderdeel van het ouderschapsplan en voorziet de ouders van een duidelijke handzame handleiding waarin de afspraken m.b.t. de dagelijkse zorg overzichtelijk zijn opgenomen.

Omdat de afspraken m.b.t. alles dat de kinderen aangaat voor de meeste ouders het belangrijkste document in het gehele traject is, starten we altijd met dit document. De mediator zorgt ervoor dat geen noodzakelijke onderwerpen onbesproken blijven en polst continue of beide ouders op één lijn zitten over de afspraken en geboden oplossingen. De mediator spiegelt het gedrag van de ouders indien zij dreigen te vervallen in verwijten en ruzie en zorgt er vakkundig voor dat zij snel weer coöperatief aan het gesprek kunnen deelnemen. Er wordt door de mediator duidelijk aangegeven dat geen zogenaamde ‘mini-deals’ worden gesloten en nergens een handtekening onder wordt gezet voordat het traject volledig is afgerond en partijen over alle onderwerpen overeenstemming hebben. Het gegeven dat het partijen na beraad is toegestaan hun mening of zienswijze over bepaalde afspraken of oplossingen zonder consequenties te wijzigen, maakt dat er constructiever door de ouders wordt geluisterd en gecommuniceerd. De mediator zorgt dat beide ouders worden gehoord en resumeert regelmatig in het gesprek, zodat de ouders duidelijk zien hoe het in hoofdlijnen en op detailniveau vordert.

Na afloop van het gesprek zal de mediator de afspraken vastleggen en per email aan beide partijen tegelijk doen toekomen. De mediator zal de ouders verzoeken eventuele op- en/of aanmerkingen per mail aan zowel de andere ouder als aan de mediator te mailen, zodat iedereen kan meelezen waar eventuele vragen en of opmerkingen over gaan.

Wanneer er geen direct actie nodig is, zal de mediator in het begin van de volgende afspraak uitvoerig terugkomen op het toegestuurde zorg- & contactplan en alle vragen en opmerkingen bespreken. Dringende zaken worden door de mediator meteen bespreekbaar gemaakt tussen de ouders en een werkbare oplossing moet dan gevonden worden. Dat vergt vaak veel creativiteit van alle partijen.

Tijdens dit 3^e gesprek grijpen we eerst terug op hetgeen er in het vorige gesprek is besproken en wordt plenair besproken wat er tijdens eventuele telefoongesprekken is besproken met één der partijen, zodat de andere partij dit ook hoort en de neutraliteit als mediator is geborgd. Nadat alles inzake het vorige gesprek is doorgenomen, buigen we ons over de inhoud van het verplichte ouderschapsplan.

Het in het vorige gesprek doorgenomen ‘zorg- & contactplan’ is een integraal onderdeel van het ouderschapsplan en zal daar ook als bijlage aan worden toegevoegd. In dit ouderschapsplan staan o.a. de kinderalimentatie en fatsoensnormen zoals zaken hoe om te gaan als er een nieuwe partner in beeld komt of wat er gebeurt met de omgangsregeling van bijvoorbeeld grootouders na onverhoopt overlijden van één der ouders. We zorgen er altijd voor dat geen enkel onderwerp onbesproken blijft, hoe pijnlijk het bespreken ervan op dat moment ook is. Het uitgangspunt bij zowel het zorg- & contactplan als het ouderschapsplan is een fictieve situatie waarbij ouders (tijdelijk) even moeite hebben om met elkaar te communiceren. In beide documenten staat gedetailleerd beschreven wat de afspraken zijn, zodat de kinderen nooit de dupe worden van deze communicatiestilte.

Hetgeen ons onderscheidt van vele andere partijen die echtscheidingsbegeleiding verzorgen is dat de mediator volledig onpartijdig en neutraal is tan aanzien van de beide ouders, maar VOLLEDIG partijdig is als het de belangen van de kinderen betreft! Zij hebben veelal geen stem in het proces, terwijl alle afspraken gemaakt worden over hun lot en welzijn.

Het is dus niet ondenkbaar dat de mediator de ouders kritische vragen stelt wanneer er volgens zijn interpretatie onvoldoende aan het belang van de kinderen wordt gedacht.

Inmiddels zijn alle afspraken m.b.t. de kinderen achter de rug en liggen ‘in de week’. Dat betekent dat is vastgelegd wat de wensen van beide ouders voor de toekomst zijn, maar dit niet in beton is gegoten. Indien één ouder (of allebei) nog op wil terugkomen of aanpassingen wil doorvoeren, zal meteen ruimte worden gecreëerd om de eerdere documenten aan te passen. Vervolgens gaan we praten over de ‘grote-mensen-zaken’ en afspraken onderling als voormalig partners.

Ergens na afloop van één van de eerdere gesprekken zal de mediator aangeven dat hij in bezit dient te worden gesteld van alle financiële zaken en belangen die een rol spelen in de huishouding en tot de gezamenlijke te verdelen boedel behoren.

Partijen zijn inmiddels door de mediator geconfronteerd met het feit dat zij een keuze kunnen maken om niet meer als partners verder te willen gaan, maar zij blijven ALTIJD de ouders van de kinderen. Met dat in het achterhoofd zullen zij een modus moeten vinden om op een fatsoenlijke en respectvolle manier met elkaar te blijven omgaan en communiceren. Zij hebben hierin een voorbeeldfunctie naar de kinderen en gelukkig horen wij vaak terug dat juist door de gedetailleerde aanpak van onze mediators de omgeving vol lof spreekt over ‘hoe goed de ouders het doen’ na de scheiding!

Als voorbereiding op dit – veelal zwaarste gesprek – zal de mediator een berekening hebben gemaakt inzake (kinder)alimentatie en een beeld hebben bij de eventueel te verdeling pensioenaanspraken. Het gesprek wordt in de meeste gevallen als zeer emotioneel ervaren omdat de eensgezindheid waarmee ze de afspraak over de kinderen hebben vastgelegd in dit gesprek ver te zoeken is. Nu ervaren zij de financiële en praktische kant van hun besluit om niet meer samen verder te gaan en dat zorgt nogal eens voor de nodige verhitte discussie en verwijten. Het is aan de ervaren mediator om ervoor te zorgen dat beide partijen zich veilig en comfortabel blijven voelen en dat zij zich gehoord en begrepen voelen.

In veel gevallen heeft één van de partners een kennisachterstand op een bepaald gebied van de gezamenlijke huishouding, zoals bijvoorbeeld de financiën. De mediator zal dan – desnoods in ‘Jip-en-Janneketaal’ aan de betreffende partner uitleggen wat er is, wat verdeeld moet worden en waar hij/zij recht op heeft.

Er spelen gedurende het gehele traject 2 wetten nadrukkelijk op de voorgrond; dwingend recht en regelend recht. Dwingend recht betreft voornamelijk de kinderalimentatie. Dat is zoals het is en mag niet terzijde worden gesteld of afgekocht. Je hebt als ouder de wettelijke verplichting om minimaal tot 21-jarige leeftijd ook financieel voor je kind te zorgen, maar dit is voor alle ouders altijd duidelijk en gewenst.

Anders is dit voor de zaken waarop regelend recht van toepassing is. Betreft hier voornamelijk de partneralimentatie en verevening van pensioenrechten (wet VPS). Regelend recht houdt in dat in onderling overleg gezamenlijk mag worden afgeweken van hetgeen in de wet is bepaald over dat onderwerp. Er is bijvoorbeeld wettelijk een recht op partneralimentatie (mits in huwelijkse- of partnerschapsvoorwaarden al niet anders is bepaald) en toepassing van de wet VPS. Samen kan besloten worden (of het verstandig is) om anders dan wettelijk af te spreken. Dit kan NOOIT eenzijdig worden besloten. Komen partijen er niet samen uit, geldt de wet!

Na afloop van dit gesprek zijn ook op dit vlak alle onderwerpen besproken en is niets wat van belang is onbesproken gebleven. De mediator zal ook nu zijn aantekeningen vastleggen in een concept echtscheidingsconvenant en deze aan beide partijen mailen ter finale controle. Op dit moment zal hij partijen aangeven het desgewenst met een (juridisch- of financieel) adviseur te bespreken alvorens akkoord te geven op ALLE documenten, zodat een afspraak kan worden gemaakt voor de tekenafspraak.

Als alle stukken zorgvuldig door de partijen zijn gelezen en desgewenst aan een (extern) adviseur om raad is gevraagd, zal de mediator (uiteraard pas bij een akkoord op de stukken door beide partijen) overgaan tot het plannen van de afspraak waarbij alle documenten in vaak viervoud worden geparafeerd en ondertekend.

Na ondertekening zal de mediator aan beide partijen en door beide partijen getekend exemplaar van elk der documenten overhandigen, zodat men altijd kan teruglezen welke afspraken zijn vastgelegd totdat de andere twee exemplaren als beschikking terugkomen van de rechtbank.

Nadat de mediator in bezit is gesteld van een kopie van de ID-bewijzen van alle betrokkenen (dus ook de kinderen) én de opgevraagde officiële afschriften uit huwelijks- en geboorteregisters, zal deze zorgdragen dat de advocaat alles compleet ontvangt om toe te voegen aan het door hem/haar op te maken verzoek tot ontbinding van de huwelijks- of partnerschapsgemeenschap.

Na enkele weken zal de advocaat de beschikking ontvangen van de rechtbank. Hij/zij zal deze samen met een zogenaamde ‘akte van berusting’ per post aan beide partijen doen toekomen. De beschikking heeft een zogenaamde executoriale titel, waardoor alle financiële afspraken zonder tussenkomst van een advocaat of rechter afdwingbaar zijn. Zoals wettelijk bepaald krijgt in Nederland de ontvanger van een beschikking 3 maanden de tijd om hiertegen in hoger beroep te gaan. Om te voorkomen dat de advocaat 3 weken gaat wachten of één der partijen dit gaat doen, tekenen partijen ieder de aan hen gestuurde ‘akte van berusting’ en sturen zij deze in de meegestuurde geadresseerde en gefrankeerde envelop retour aan de advocaat. Na ontvangst van BEIDE aktes, zal de advocaat de dienstdoende ambtenaar van de burgerlijke stand verzoeken de echtscheiding in te schrijven in het huwelijk- of partnerschapsregister. Daar ontvangen partijen een afschrift van. De datum op dit document is de officiële scheidingsdatum!